Op 19 juni 1923 nam ene Fiddlin’ John Carson het plaatje ‘The Little Old Log Cabin in the Lane’ op. De 500 exemplaren van ’s werelds eerste commerciële country deuntje vlogen meteen de deur uit. En toen ging het snel. Country veroverde vanuit het zuidelijke platteland van de Verenigde Staten de wereld.
De oer-Amerikaanse muziekstijl baarde doorheen de jaren het ene subgenre na het andere. Denk maar aan de koebelpunkrock die Mike Ness met Social Distortion maakte. Of de merkwaardige banjo- en trapbassenmolotovco*cktail die Lil Nas X en Billy Ray Cirus shaketen op ‘Old Town Road’. Country rap?! Wat had ome Fiddlin’ daar 100 jaar geleden van gedacht?
Het countryprairiegras kriebelt op de gekste plaatsen. Het is dat Conchita Wursts baard net een tikkeltje meer kriebelde, of Ilse Delange en The Common Linnets hadden er in 2014 het Eurosongfestival mee gewonnen. Popprinses Taylor Swift begon haar carrière dan weer als countryzangeresje, nota bene met een hitje genoemd naar Tim McGraw – de meer dan 80 miljoen singles en albums slijtende countrysuperster.
Goed, goed. Je aandacht is al helemaal geprikkeld. Dus leg die cowboyboots maar op dat salontafeltje, sla een stevige neut ‘Tennessee Whiskey’ achterover en luister naar de met een vlijmscherpe lapsteelgitaarslidesolo doorsneden smart van deze Top 10 Beroemde Country Zangers & Zangeressen.
Inhoudsopgave
10. Carrie Underwood
22 was Carrie Underwood toen ze in 2005 het 4de seizoen van ‘American Idol’ won. Dat stond in de sterren geschreven. Simon Cowell, die ook al miljoenen rook onder het met wax opgekalefaterde puberhaar van de One Direction-jochies, dichtte haar al in de voorrondes een hoge vlucht toe. Het Londense poporakel zwoer ook dat de blondine uit Muskogee de drie vorige winnaars zou overklassen. Welaan, dan!
Toen Carrie Underwood dat zelfde najaar nog haar eerste schijfje ‘Some Hearts’ met daarop de gelauwerde wraaksingle ‘Before He Cheats’ uitbracht, daverden de Amerikaanse hitlijsten op hun grondvesten. De Recording Industry Association of America wist nauwelijks waar ze al dat edelmetaal moest halen om het lieve kind haar negen platinaplaten op te persen. Het debuutalbum brak elk mogelijk record. Nooit eerder had een vrouwelijke country-artieste uit het niets de eerste plaats in de Billboard Hot 100 bereikt.
Het oplijsten van Underwoods tig andere baanbrekende records en verwezenlijkingen is voer voor gespecialiseerde statistici. De zangeres verkocht meer dan 70 miljoen geluidsdragers en staat zowel vocaal als commercieel op eenzame hoogte in het hedendaagse countrypoplandschap. En ze overtroeft moeiteloos Axl Rose’s hoge uithalen in Guns N’ Roses’ ‘Paradise City’, niet te vergeten. Daar bestaan beelden van.
9. Jimmie Rodgers
Je wil ze niet te eten geven. Al de stervelingen die Jimmie Rodgers loven als ‘The Father of Country Music’. Wat zag de wereld er nog heel anders uit, toen de kleine Jimmie zijn keelgat openzette op 8 september 1897 in Meridian, een plaatsje in het door bluesgitaristen bevolkte Mississippi. De latere countrysuperster was nauwelijks een kleuter toen zijn moeder het leven liet. Zijn ouweheer werkte bij de spoorwegen. En ook Jimmie was voortaan altijd onderweg.
Het leven op de spoorlijn was hard en nooit zonder gevaren. Jimmie klom op tot remmer. Een bijzondere functie in de vroege treinjaren. De jongen sprong van wagon tot wagon om het rijdende gevaarte zo handmatig stop te zetten. De durfal hield er zijn geuzennaam ‘The Singing Brakeman’ aan over. ‘The Blue Yodeler’ werd zijn andere onderschrift.
Niemand zong country zoals Jimmie Rodgers. Luister naar zijn ‘Blue Yodel No. 1’, en je weet genoeg. In de laatste jaren van zijn korte leven ruilde Jimmie zijn geboorteplaats Mississippi in voor het zuidelijke Texas. Een geknipte omgeving voor een man die zich graag vereenzelvigde met stoere cowboys.
De 35-jarige muzikant wist toen al dat de dood op de loer lag. Mei 1933 spoorde hij voor het laatst naar New York, voor wat zijn definitieve opnamesessie werd. Hij overleed ’s nachts in zijn hotel na de het studiobezoek. Er wachtten nog zoveel nummers op de condensatormicrofoon. Maar daar had de tuberculose geen tijd voor.
8. Patsy Cline
In haar met drie Oscars en tig andere filmprijzen overladen carrière liep Meryl Streep slechts een spreekwoordelijke drie keer een auditie mis. Drie keer verloor ze de rol bovendien aan dezelfde actrice. Jessica Lange snoepte haar de vrouwelijke lead in ‘King Kong’ (1976), ‘The Postman Always Rings Twice’ (1981) én ‘Sweet Dreams’ (1985) af. Die laatste titel is uiteraard de biopic over het veel te korte leven van de countrylegende Patsy Cline.
Patsy Cline was amper 30 jaar oud toen het Piper PA-24 Comanche vliegtuigje waarmee ze terugkeerde van een benefietconcert in Kansas City neerstortte in de avond van 5 maart 1963. Ook haar reisgenoten, de countryzangers Cowboy Copas en Hawkshaw Hawkins, overleefden de noodlottige crash in het zompige drasveld vlakbij de Highway 70 en Camden niet. Ook country kent haar ‘The Day the Music Died’.
Doch ‘Death Cannot Kill What Never Dies: Love’, leest het triomfantelijk bronzen plakje op Patsy Cline’s graf. En dat geldt evenzeer voor haar uniek contra-alt. Meer dan een countryzangeres, was de Amerikaanse achter het door Willie Nelson gepende ‘Crazy’ en de vroege country-pop kruisbestuiving ‘I Fall to Pieces’ een van de beste stemmen in de muziekgeschiedenis tout court.
Als eerste vrouwelijke solo-artieste veroverde Cline in 1973 een plaatsje in de Country Music Hall of Fame (de zussen Sara en Maybelle van The Carter Family werden al in 1970 geëerd). ‘Patsy Cline’s Greatest Hits’ blijft zes decennia na de release nog steeds een van de best verkopende Amerikaanse albums allertijden. Reba McEntire, LeAnn Rimes, Linda Ronstadt en duizenden andere door Cline begeesterde countryzangeressen draaiden de compilatie grijs.
7. Merle Haggard
Merle Haggard maakte zijn aardse entree op 6 april 1937 in het Californische Oildale. 79 jaar later zou hij exact op diezelfde dag in ‘the Golden State’ de wereld verlaten. Onderweg schreef hij een levensverhaal dat resoneerde door het klankgat van het ondermaanse als een doodeerlijke doorzopen countryballade. Haggards ouders lieten na het afbranden van hun schuur de miserie van hun in ‘the Great Depression’ verzuipende geboorteplaats Checotah achter zich.
Hun nieuwe kans op geluk duurde niet lang. Vader Haggard stierf toen Merle negen was. Hij leerde zijn eerste liedjes op een gitaar die hij op twaalfjarige leeftijd van zijn broer kreeg. Maar al snel bleek het boevenbestaan aantrekkelijker. Tegen zijn 21ste levensjaar stond de jongeman bekend als bajesklant A45200 in de San Quentin State Prison. Zijn meisje wachtte thuis niet. Ze raakte zwanger van een andere man, terwijl Merle wegzonk in eenzame opsluiting.
Toch zou de tralies Merle niet breken. Hij leerde van de fouten van zijn gedetineerde lotgenoten. Op nieuwjaarsdag 1959 wandelde een artiest de staatsgevangenis in voor een verrassingsoptreden. Het zou de jonge crimineels leven voorgoed veranderen: “He was a mean mother from the South who was there because he loved us. When he walked away, everyone in that place had become a Johnny Cash fan.”
Haggard herontdekte het instrument uit zijn jeugd en sloot zich aan bij de gevangenisband. Na zijn vrijlating ging het snel. Gewapend met zijn Fender Thinline Telecaster ontpopte ‘The Hag’ zich samen met Buck Owens als een van de grondleggers van de ‘Bakersfield sound’, het rauwe antidotum voor wie huiverde van de toen heersende kleffe Nashville country.
Steevast halen biografieën ‘Okie from Muskogee’ aan. Haggards hit met The Strangers, waarin hij de anti-Vietnam-protestbeweging op de korrel nam, maakte hem tot een troetelbeer van rechts en conservatief Amerika. Zelf werd de muzikant liever herinnerd om zijn ‘Today I Started Loving You Again’ en ‘The Bottle Let Me Down’ en ‘I’m a Lonesome Fugitive’. Na verloren jaren van drankzucht en muzikale irrelevantie, sloeg de gehavende zanger in de herfst van zijn leven terug met de rake uppercut ‘If I Could Only Fly’.
6. Shania Twain
De hoofdstad van het countrygenre ligt in Nashville. Maar voor de best verkopende countryzangeres ooit moet je in Canada zijn. Daar, in het mijnstadje Timmins aan de Mattagi River in Noord-Ontario zag de wereldster die meer dan 100 miljoen blinkende schijfjes met zo’n grappig rondje in verkocht, ook wel bekend als cd’s, op 28 augustus 1956 het levenslicht.
Shania Twain kende geen onbezorgde sprong naar de roem. Op 22-jarige leeftijd kwamen haar moeder en stiefvader om in het auto-ongeluk. Voortaan ontfermde de jonge twintiger zich over haar zusje en broertjes.
Twains debuut in 1993 flopte genadeloos. 20 miljoen verkochte exemplaren en een Grammy Award voor opvolger ‘The Woman in Me’ maakte die valse start twee jaar later gelukkig ruimschoots goed. De cd die werkelijk iedereen in 1997-1998 in huis haalde, was uiteraard ‘Come on Over’. Sla het Guinness World Records-boek open en je zal zien dat la Twain nog steeds in de lijstjes pronkt als best verkochte country album ooit, én bovendien ook als succesvolste album van een vrouwelijke artieste.
Giftige critici en andere azijnpissers poneerden dat de Canadese superster het vooral van haar sexy imago en blote naveltruitjes moest hebben. Misogynie is van alle tijden. De tijdloosheid van nummers als ‘That Don’t Impress Me Much’ en ‘Man! I Feel Like a Woman!’ is inmiddels ruimschoots bewezen. Carrie Underwood en Taylor Swift erkennen even nederig als liefdevol haar immense invloed op de huidige generatie countryzangeressen.
Backstage na een Victoria’s Secret Show vertrouwde Harry Styles ooit de micro van Entertainment Tonight “I think both music and fashion, [my] main influence was probably Shania Twain” toe. En hij gooide er nog een terechte “Yeah, I think she’s amazing” tegen aan.
5. Willie Nelson
1969, Nashville. Een huis staat compleet in lichterlaaie. Dat belet een jonge man niet om onverschrokken de vlammenzee in te hollen. Een fractie later staat hij weer buiten. In zijn handen: zijn trouwe gebutste gitaar Trigger … en een halve kilo Colombiaanse wiet.
Die man is uiteraard Willie Nelson. Later bekende hij dat hij niet zozeer zijn wiet probeerde te redden, maar vooral wou vermijden dat de brandweer hem zou aangeven bij de politie. Een frappante anekdote uit het leven van de kleurrijkste vogel die ooit door het countryluchtruim fladderde.
Naast een uitgesproken voorvechter voor cannabislegalisatie – hij handelt zelfs in zijn eigen keurstash ‘Willie’s Reserve’, is Willie Nelson in de eerste plaats een uitstekende songschrijver. Zijn eerste liedje krabbelde hij al neer op zijn zevende voor zijn grootje. Later componeerde hij in Nashville de een na andere hit voor artiesten als Ray Price, Billy Walker, Roy Orbison en uiteraard Patsy Cline.
Een bloeiende eigen podiumcarrière leek aanvankelijk niet voor de nasaal zingende songsmid weggelegd. De platenmaatschappijen wisten niet goed hoe ze de rosse baardige ruwe bolster moesten verkopen. In de jaren 70 brak de artiest met ’s werelds beroemdste paar mannenvlechten alsnog door. De vuige outlaw country van ‘Shotgun Willie’ (1973) bleek een welkome verademing tussen de toen gangbare stroperige Nashville-stijl. Sindsdien is ‘The Red Headed Stranger’ een cultfiguur, zonder wie het Amerikaanse muzieklandschap er vandaag beslist heel wat minder avontuurlijk zou uitzien.
4. Loretta Lynn
Loretta Lynn had er al een glansrijk muziekcarrière opzitten, toen in 2004 een rare bleke snuiter aan haar met franjes en glittertjes versierde mouw trok. De Britse regisseur Michael Apted verfilmde in 1980 al haar opmars van een houten hut in het armtierige mijnwerkersdorpje Butcher Holler naar het absolute sterrendom. De puike titelrol van ‘Coal Miner’s Daughter’ leverde Sissy Spacek de Oscar voor Beste Actrice op.
Loretta Lynn zette in de jaren 60 de toon met onvervalste countryhits als ‘You Ain’t Woman Enough (To Take My Man)’ en ‘Don’t Come Home A-Drinkin’ (With Lovin’ on Your Mind)’. Haar muzikale houdbaarheidsdatum bleek zelfs nog langer dan de titels van haar signature songs. Vier decennia en 24 nummer 1-hits later prezen zowel de geijkte countrymedia als de alternatieve muziekpers haar alweer 42ste solo-album ‘Van Lear Rose’.
Dat ernstige Angelsaksische muziektijdschriften als Q en Spin en het even gezaghebbende als steen en been klagende Pitchfork een Lorretta Lynn plaat niet alleen bespraken, maar óók overladen met vijfsterrenrecensies was ongezien. Zou het door de productie van de toen 28-jarige Jack White komen? Het gitaargenie achter The White Stripes draaide niet alleen aan de knoppen, maar speelde ook een rist instrumenten in. Met het duet ‘Portland Oregon’ verzilverde de merkwaardige gelegenheidstandem de Grammy Award voor ‘Best Country Collaboration with Vocals’.
Na deze onverwachte renaissance was de kranige countryzangeres nog lang niet aan haar pensioen toe. Toeren zat er na een beroerte en een gebroken heup in 2017 niet meer in. Maar ‘Still Woman Enough’, het album dat de toen 88-jarige Lynn in 2021 uitbracht, toont de zangeres statig in haute couture op een troon. Hoe anders?
3. Hank Williams
Elk genre heeft zijn gekweld genie, wiens talent en tomeloze passie per definitie hand in hand lijken te gaan met zielenpijn en de continue zoektocht naar de roes om haar te bezweren. Spoiler alert: het loopt zelden goed af voor dit soort uitzonderlijk begaafde talenten.
Robert Johnson boetseerde de prille blues. Kurt Cobain katapulteerde de Seattlegrunge in de mainstream. En Hank Williams beïnvloedde met zijn kortstondige oeuvre niet alleen de hele countrywereld, maar ook nog eens zowat elke rock-‘n-roll-vaandeldrager die na hem kwam. Elvis Presley, Chuck Berry, The Rolling Stones en zelfs Nobelprijswinnaar Bob Dylan. Als kleine broekjes die nog aan mama’s rokken hingen, wisten ze al verdomd goed dat Hank Williams dé man was.
Geboren in Alabama, leerde Hank op straat de goddelijke geheimen van de zes snaren. Later versmolt hij de lessen van de Afro-Amerikaanse bluesgitarist Rufus Payne met het goud van prille countrypioniers als Roy ‘The King of Country’ Acuff en de honky tonk van Ernest Tubb, ‘The Texas Troubadour’.
Als Hank Williams ‘I’m So Lonesome I Could Cry’ zong, dan geloofde je hem blindelings. Het waren oprechte ontboezemingen van een man die zijn pijn niet wegstak. Zijn pijn verdoven, daarentegen. Pijnstillers, sloten alcohol, morfine. Alles was goed voor ‘Mr. Lovesick Blues’ om zijn chronische rugkwalen eventjes het zwijgen op te leggen.
Op nieuwjaarsnacht 1952 deed ze dat ook daadwerkelijk voorgoed. De countrylegende stierf op de achterbank van zijn Cadillac. Naast zijn levenloze lichaam lagen legen bierblikjes en papiertjes onafgewerkte liedjesteksten.
2. Dolly Parton
Wee het gebeente van de lijstjesopsteller die Dolly Parton niet als hoogste geplaatste vrouwennaam positioneert. Dolly is countrygrootmoeder die iedereen wil. Popfenomeen Miley Cyrus mag haar overigens écht aanspreken met ‘godmother’. Omdat de bron der dwazen natuurlijk ook moet blijven stromen, schertsen de tabloids al een leven lang met haar indrukwekkende voorgevel en openlijk uitgesproken bezoekjes aan de plastische chirurg. Met de inmiddels iconische oneliner “It costs a lot of money to look this cheap”, counterde de countryzangeres ooit de kritieken op haar uiterlijk.
Dolly is een levende legende. Daarnaast is ze ook een pientere zakenvrouw die op een blauwe maandag nog haar epauletten onder ‘Buffy the Vampire Slayer’ zette, én een alom geliefde filantrope bovendien. De genereuze dame die opgroeide tussen twaalf kinderen als dochter van een analfabete vader in een piepklein hutje aan de Little Pigeon River, geeft schooluitvallers een schop onder de kont met initiatieven als ‘The Dollywood Foundation’ en de gratis boeken uitdelende ‘Imagination Library’.
Maar daar heeft de grand dame van het countrygenre dan ook keihard voor gewerkt. De impressionante blondine verkocht meer dan 100 miljoen platen sinds ze in 1967 haar debuutalbum ‘Hello, I’m Dolly’ loste. En toen had de 21-jarige haar sporen al ruimschoots verdiend als liedjesschrijfster voor anderen.
Doorheen haar carrière pende ze wel 3.000 songs. Incl. ‘I Will Always Love You’. Dolly nam het in 1973 op als klinkende afscheidszoen voor haar mentor Porter Wagoner. Twee decennia later sleet Whitney Houston 20 miljoen singletjes van haar soulvolle cover. Nog steeds een record voor een vrouwelijke solo-artieste, dat zelfs Celine Dions ‘My Heart Will Go On’ (18 miljoen) en Mariah Careys ‘All I Want for Christmas Is You’ (16 miljoen) niet konden evenaren.
Dolly doet nooit half werk. Toen ze in 1980 haar knalrode Louboutins tussen de poorten van Hollywood stak, werd dat meteen een grandioos succes. De komedie ‘9 to 5’ verpulverde de bioscoopkassa’s en de (uiteraard door Dolly gecomponeerde én uitgevoerde) titelsong piekte in de Billboard Hot 100. Later zouden 2ManyDJs het nummer dankbaar verknippen met Röyksopps ‘Eple’ op ‘As Heard on Radio Soulwax Pt. 2’.
Maar dat de ‘Dolly Lama’ haar tijdloze liedjes zich uitstekend lenen voor alternatieve interpretaties? Dat weet uiteraard iedereen die ooit The White Stripes’ hartverscheurende versie van ‘Jolene’ hoorde.
1. Johnny Cash
Johnny Cash zong met een diepe bariton die je uit de duizenden herkende. Het had niet veel gescheeld of we hadden die onvergetelijke stem nooit gehoord. De jaren 30 van de vorige waarin hij opgroeide waren geen pretje. Als vijfjarige plukte hij al katoen op de velden van Arkansas. Enkele jaren later kwam zijn oudere broer Jack om bij een gruwelijk ongeluk met de tafelzaag. Het schuldgevoel zou hem nooit meer verlaten.
Maar er was ook de kerkgospel, countrydeuntjes van The Carter Family op de radio, en de liefdevolle handen van zijn moeder die hem gitaar leerden spelen. Later, tijdens zijn diensttijd bij de U.S. Air Force in het West-Duitse Landberg, kocht Johnny voor vijf dollar zijn eerste eigen exemplaar.
Sam Philips, de oprichter van de legendarische Sun Records studio waar Elvis, Roy Orbison en Jerry Lee Lewis hun prille stappen naar het sterrendom zette, wimpelde Cash’ eerste gospelcompositie af. Maar Johnny en zijn Tenessee Two keerden vastberaden terug met het op een nacht tijd geschreven ‘Cry! Cry! Cry!’ in hun brandende knuisten. Het met een snuif rock ’n roll en rockabilly gekruide singletje overtuigde niet alleen de platenbaas, maar meteen ook 100.000 kopers. Welbesteed!
De film ‘Walk the Line’ (2005) toont hoe Cash’ carrière vervolgens als een opgevoerde stoomtrein omhoog racete, ontspoorde over een berg amfetamines, en weer werd rechtgetrokken door een zorgzame muze met de naam June Carter. De prachtige biopic met Joaquin Phoenix als de zelfverklaarde ‘Man in Black’ en Oscarwinnares Reese Witherspoon als reddende engel June die ‘Ring of Fire’ voor hem schreef, begint en eindigt met het de registratie van het legendarische live-album ‘Johnny Cash at Folsom Prison’ in 1968. Dé film van hun leven daarentegen, moest nog helemaal beginnen.
Cash’ geliefde vrouw stierf op 15 mei 2003. De muzikant volgde haar vier maanden later. Het verdriet was te groot. In zijn laatste weken bleef hij desondanks onverdroten vanuit zijn rolstoel muziek maken, want dat had hij zijn June tenslotte beloofd. Zo kwamen er alsnog postuum twee nieuwe hoofdstukken aan de ‘American Recordings’, het waardige muzikaal testament dat het rijzige icoon in zijn laatste levensjaren met metal- en rapproducer Rick Rubin maakte.
Maar die weergaloze cover die Cash een jaar voor zijn dood van Nine Inch Nails ‘Hurt’ maakte? Die blijft, net als de Grammy-winnende bijbehorende in Johnny en Junes huis in Hendersonville opgenomen videoclip, natuurlijk compleet onovertroffen.
Dit artikel is geschreven door Matthias Van de Velde. Hij komt uit de verguisde carnavalsstad Aalst en studeerde Klassieke Geschiedenis en Europese Politiek aan UGent. Hij is nog steeds boos dat hij als 6-jarige dreumes niet mee mocht toen ‘Bram Stoker’s Dracula’ en ‘Jurassic Park’ in de bios draaide. Hij schrijft nooit een woord te veel, tenzij hij zich laat gaan.
